Kapı

Kış aylarında ,hafta sonları dışarıya çımkmak hayli zor oluyor.Buz gibi hava ve nerede ne yepacağını bilmemek de bu duruma ekleniyor.En iyisi hafta sonları evde oturup,sıcak çikolataları elimize alıp, film izlemek oluyor.

Bu haftasonuda havaların soğukluğundan dolayı ve dışarı da yapacak bir şey bulamayan ben ve eşim için ,sıcacık yuvamızda film izlemek şart oldu.Televizyon kanallarında acaba hangi filmi izleyelim diye düşünürken,sinema kanalında Türk Filmi'ne denk geldim.Baş rol oyuncusu da Kadir İnanır'dı.2018 yapımı olan ''Kapı''filmini daha önce neden izlmedim diye hayıflanıp da durdum.Kapı Filmi'nin konusunun sırdanın dışında oluşu,filmin çekildiği yerlerin Mardin -Midyat oluşu ayrıca cezb etti beni.Güney Doğu Anadolu Bölgesi'ne bir gün yolum düşerse,ilk ziyaret edeceğim şehir Mardin olacaktır.Mardin'nin buram buram tarihini içime soluyacağım.Dört dine beşiklik eden bu şehir benim için ayrıca efsunlu bir şehir.Dilerim bu yıl Mezopotamya topraklarını gezme fırsatı yakalarım.Kapı filmininde konusundan etkilenip,her Mardin-Midyat tarihi evlerine denk geliğimde,evlerin kapısına odaklanıp ,kapılarını çalıp kapılardaki desenleri soracağım.Daha fazla yazımı uzatmadan size Kapı Filmi'nden bahsedeceğim.

Kapı filmi baş rol oyuncuları sinemanın emektar yüzleri.Başrollerinde ; Kadir İnanır,Vahide Perçem,Timur Acar ve Erdal Beşkçi rol alıyor.Mardin -Midyat'ta Kapı filmi serüveni başlıyor.Midyat'ta yaşayan Süryani aile olan Yakup Bey ve ailesi yıllar önce (25 yıl) Midyat'tan Almanya'nın Berlin şehrine göç ediyor.Yakup Bey ,Midyat'ta oğlu ile birlikte kaı ustası olarak geçimini sağlıyor.Her yaptıkları kapıya ise tarifsiz güzellikte motifler işlemektedirler.Örneğin kapıya işlenen bir lamba motifli kapı,evin ocağın sönmesin,hep ışık içinde kalsın demekmiş.Kapıya işlenen kuş motifi,bu ev hanesinden bir ikişi gurbete göçtü manasını taşırmış.Öküz motifi ise ailenin birlik ve beraberliğini ifade edermiş.Günümüzde bir çok özellile de eski yapıda olan tarihi evlerin ahşap kapılarında bu motifleri görmekte mümkündür.Kapı sanatı ,Anadolu Motifleri ile ayrı bir hayat kazanmaktadır.Kapı Filmi'ndeki kapıda da Yakup Bey ,oplu ile birlikte kapıya motifler işleyerek, kapıyı sonsuz bir hatıra olarak bırakmayı amaçlamışlar.Yakup Bey'in oğlu Mardin'de 25 yıl evvel kaybolur.Ailesi hiçbir şekilde izine rastlamaz.Taki 25 yıl sonra bir telefon gelir.Telefonda Yakup Bey'in oğluna dair iz bulduklarını söyleler.Yakup Bey'de yıllar sonra gurbetten oğlunu bulmak için memleketine döner.

Kapı Filmi'ndeki motifler ise hayat ağacı,nar,su damlası ve kuştan oluşuyor.

Hayat Ağacı sürekli gelişen, cennete yükselen hayatın dikey sembolizmini oluşturur. Geniş anlamda sürekli gelişim ve değişim içinde yaşayan evreni sembolize eder. Evrenin üç elementini : toprağın derinliğine inen kökleriyle yeraltını, alt dalları ve gövdesiyle gökyüzünü, ışığa yükselen üst dallarıyle cenneti birleştirir. Yeryüzü ve cennet arasındaki iletişimi sağlar.

Servi, sedir, incir zeytin, asma, hurma, palmiye, kayın, nar, meşe,vb ağaçları toplumlarda hayat ağacının sembolüdür. Hayat ağacının üzerindeki kuşlar, zamanı gelince uçacak olan can kuşlarıdır.

Hayat ağacı motiflerinde en çok kullanılan servi devamlı yeşil renk, uzun ömürlülük, dayanıklılık, güzel şekil ve boyluluk gibi nitelikler serviyi iyilik ve güzellik sembolü haline getirmiştir.

Ağaçlar, belirli bir bölgede köklenip yerleşmeleri ve göçememelerinden dolayı yerleşikliği ve kök salmayı sembolize ederler. Hayat, güzellik, ebedilik ile evrenin ölümsüzlüğünü ve yerkürenin eksenini simgelerler.

Hayat Ağacı formu, çeşitli stilize motiflerle taş, tahta, çömlek, çini işleme, dokuma, cam, tezhip, minyatür, edebiyat ve müzikte yer almıştır.(Neşe Erberk-TÜRK MOTİFLERİ

Hayat ağacı motifi gelişen ve ilerleyen evreni temsil ediyor, birçok kültürde bolluk ve bereketi simgeliyor.

Nar Türk kültüründe,bereket ve sağlık manasına geliyor.Nardugan Bayramı 'da Türkler'in yeni yılı olarak kutlanıyor.Su damlası simgesi ise

Yakup Bey ,yaşadığı köye döndüğünde ise hiç beklediği bir manzara ile karşılaşır.Köyleri viran olmuştur.25 yıl içinde köy artık bir harabeye dönüşmüştür.Yaşam alanı olmaktan çıkmış,taş yığınları halini almıştır.Yakup Bey,evine doğru ilerler ve evinin kapısının olmadığını görür.Hemen polise gider.Mardin ve çevresinde de tarihi ve terk edilmiş evlerdeki ,motifli kapıların hırsızlar tarafından çalındığını öğrenir.Ve kapısını aramaya koyulur.Kapıyı çalan Remzi'nin peşine düşer ve kapıyı bulmak için torunu Nardin ile bir yola koyulur.film dram türünde bir film.İzlerken ciğerlerim söküldü adeta.Daha fazla film hakkında yorum yazmadan sizlerinde bu filmi izlemesini tavsiye ediyorum.

Nuray Altay PÜSKÜLLÜOĞLU