Sivillerin Silahlara Harcadığı Paralar

Hükümet bütçelerimizin geçen yıllar içinde açık vermeden bağlandığı bir yıl bile mümkün olmadı. Yazılı ve sözlü kaynaklarda; bütçemiz bu yıl da geçen yıla göre artarak % şu kadar açık verdiği haberlerine her yıl rastlarız. Ve bütçe açıklarımız bilindiği gibi borçla kapatılır. Anapara, borçların faizini ödeme güçlükleri maliye bakanlarımızı olduğu gibi biz yurttaşları da kara kara düşündürür.

Bir türlü ayağı yorgana göre uzatma anlayışı içselleştirilmedi. Kaynaklarımızı verimli kullanma bilinci ete kemiğe bürünmedi bu topraklarda. Bu bağlamda bu yazı ile sivil yurttaşlarımızın silahlara harcadığı kaynakları kısaca irdeleyelim. Hikâyeciklerle başlayalım söze...

Yetmişli yılların henüz başı… Çiçeği burnunda, 18 yaşında bir öğretmen olarak Trabzon ilimize bağlı Doğu Karadeniz Sıra Dağlardan doğup derin vadilerle akan büyük bir derenin yamaçlarına kurulan bir köyde göreve başladım. Küme küme çam ormanları, fındık bahçeleri ve çeşitli yayvan yapraklı ağaçlar arasında; bir birinden hayli mesafeli evlerden oluşuyordu köy. Köy okula bir yıl önce kavuşmuştu.

Okulu olmayan komşu köyün öğrencileriyle birlikte 120’ye yakın öğrencimiz vardı. Ve iki stajyer öğretmendik. Dersler başladı. Okulun kapısına açtık bir gün. Öğrencilerimizi bekliyoruz. Gelen giden olmadı! Hacı adayları kutsal yoluculuğa çıkıyormuş o gün. Öğrenciler de uğurlayanları izlemeye gitmiş…

Okulun arka yamacında ilerleyen kafilenin yanına vardık. Bilmem nasıl anlatmalı! 7’den 70’e köyün bütün erkekleri bir aradaydı. Savaş meydanında hücum emri almış gibi erkekler tabancalarını konuşturuyorlardı. Neredeyim ben diye büyük bir şaşkınlık yaşadım bir an. Doğduğum topraklarda böyle ilginç görüntüler germemiştim!

Tabancanın Karadeniz insanının kültürünün bir parçası olduğunu bire bir yaşayarak gözlemledim ilk görev yaptığım bölgede. Düğünlerde gençlere mermi dağıtırdı düğün sahibi. Hocalar çalgıyı, eğlenceyi günah diye yasaklamıştı. Havaya kurşun sıkmak olası bir savaşa hazır olunmalı diyerek olumlu karşılanıyordu…

Bu hikâyecik de, 90’lı yıllarda yaşadığım olaylardan küçük bir örnek: Derince ’de, körfeze paralel batıya doğru uzanan tepeciklere yakın bir semtte oturuyorum. Otoban yolunun kuzeyi hızla yerleşime açılıyordu o yıllarda. Aynı uygulama hala da devam ediyor. Gecenin ilk saatlerinde karşı mahallelerden tıpkı Trabzon’da efkârlanıp şarjurundaki mermileri boşaltıp vadilerde yankılanan silah sesleri gibi sesler duyar şaşırırdım. Sık sık tekrarlanırdı silah seslerinin karanlık geceyi delmeleri.

Fıkramsı bir hikâyecikle devam edelim yazımıza. Bakanlık mevkiine kadar yükselmiş Trabzonlu bir parlamenter büyük bir salon toplantısında seçmenlerine anlatıyor: “Uşaklar, tabanca taşımaktan vaz geçin. Silah öyle bir buladur ki, zararları anlatmakla bitmez…” Bu sırada seçmenin birisi bir pusula iletir konuşmacı büyüğüne. Pusulada; “Hoca, konuşurken elini beline koma tabancan görünayı…” diye bir not yazıldığını okur parlamenter. İşte ülkemizde silahlanma karşıtlının söyleminin içtenliği!

1 Ocak 2022 gazete başlıklarına bakıyorum internette. “Bağcılar’da olaylı yılbaşı gecesi, 14 yaşındaki bir çocuk başından vuruldu.” Maalesef çocuk ölmüş. Duygudaşlık yapalım! Ölen çocuk kendi çocuğumuz olsaydı ne yapardık! Yoksa kaderi böyleymiş (!) diye acımızı içimize mi gömerdik!

Ülkemizde silahlarla işlenen eski deyişle vukuatlar artık haber değeri bile taşımıyor. Kanıksadık ulusça kadın cinayetlerini (!) Sadece ateş düştüğü yeri yakıyor o kadar.

Yalnız kadın cinayetleri mi? Maç sonu kutlamalarda, asker uğurlama törenlerinde nice yurttaşlarımız kör kurşunların hedefi oluyor. Çoğu kez de çocuklar vuruluyor maalesef!

Karadeniz bölgesi insanımızın kültürünün bir parçası, eğlence aracıdır silahlar. Son yıllarda silahlar birçok bölgemizdeki yurttaşların eğlencelerin(!) vaz geçilmesi haline geldi.

Pompalı tüfekler, otomatik silahlar da tabancalara eşlik ediyor günümüz eğlence (!) âlemlerine. Bir düğünde bir davetli damatın yakasına takı olarak otomatik bir silah taktığını televizyon haber olarak izlendi.

Silahlanma yarış haline geldi ülkemizde. Kent, köy fark etmiyor artık. Yurttaşlarımız hızla silahlanıyor. Ailelerin ekmek-peynir alırcasına pompalı tüfek satın aldığını sürekli gözlemliyoruz…

Bir ülkede, hangi siyasi görüş iktidar olursa olsun, yurttaşların sağlık, eğitim ve güvenlik sorunlarını çözmek hükümet olmanın yadsınamaz görevidir. Silahın, yurttaşlarımızda güvenlik aracı olarak algılanması da olayın önemli bir başka boyutu. Demek ki insanımız, kendisini yetesiye güvende hissetmiyor! Hükümetler yurttaşın güvenini yetesiye sağlayamıyor.

Bunun için maktul çözüm; hükümetlerin konuya gerekli ilgiyi göstermesi; nitelikli eğitim-öğretim müfredatlarıyla halkın eğitim düzeyinin yükseltilmesi gerek. Yetesiye eğitilmiş, görev ve sorumluluklarını özümsemiş uygar insan sorunlarını silahla, çatışmayla değil konuşarak, ikna ederek çözer.

Ve silahlara büyük kaynak aktarılıyor güzel ülkemizde. Kronik bir vakadır silahlara akıtılan paralar. Avrupa ülkelerinde bireylerin silaha kaynak aktardığı olası değildir. Evet, silahlara harcanan para ülke kalkınmasına akıtılabilse işte o zaman bütçemizde her yıl oluşan gediklerin sayısı biraz daha azalır.