Hayao Miyazaki Filmleri: Hayao Ustanın Fantastik Dünyasına Yolculuk

Japon anime ve manga yazarı olan Hayao Miyazaki, animasyon filmler söz konusu olduğunda apayrı bir yere sahiptir. Felsefesi, hayal dünyası, kullandığı teknikler açısından, diğer anime film yapımcılarından çok farklıdır Hayao Miyazaki filmleri...

Öncelikle, Hayao Miyazaki filmleri ile tanışmanın, bu animeleri keyifle izlemenin yaşının olmadığını belirtelim. Miyazaki'nin, bir diğer Japon anime ustası Isao Takahata ile birlikte kurdukları Ghibli isimli animasyon stüdyosunun yayınladığı birbirinden güzel animeler, animasyonsever herkesin gönlünde taht kurmuştur. Bu günlerde 78 yaşını dolduran Hayao Miyazaki'nin animelerinde, Japon kültürünün izlerini belirgin bir biçimde görebilirsiniz. Bilhassa "kadın" imgesi, Japon kültüründe kadının yerini ve değerini açıkça ortaya koymaktadır. Onun kullandığı sinematik dil, hayal dünyasını yansıtan çizimler, işlediği konular, Amerikan yapımı animelerle mukayese edilemeyecek düzeyde farklılık gösterir.

Miyazaki filmleri ile, aile kavramının altını net bir biçimde çizer. Sevgi, aşk, sadakat gibi kavramlar çerçevesinde, aile olgusunun önemini vurgular. Aşırıcılar, Küçük Cadı Kiki, Küçük Denizkızı Ponyo, Tepedeki Ev aile bağlarının işlendiği Hayao Miyazaki filmlerine örnek olarak gösterilebilir. Hayao usta, insanın kendisiyle ve doğayla olan ilişkisini, kendi anlatım biçimiyle ele alır.

Yine "uçmak" fiilinin onun hayal dünyasındaki yerini, animelerinde net bir biçimde görebilirsiniz. Gökteki Kale, Kırmızı Kanatlar, Ruhların Kaçışı ve Yürüyen Şato gibi Hayao Miyazaki filmlerinde, bu fiilin nasıl da yoğun bir biçimde irdelendiğini görürsünüz.

Mutlaka izlenmesi gereken Hayao Miyazaki filmlerini sizler için derledik.

Savaş karşıtı Hayao Miyazaki filmleri

1- Ruhların Kaçışı – Sen To Chihiro No Kamikakushi (2001)

Bu anime film, birçok başarıyı yakalamış muhteşem bir Hayao Miyazaki filmidir. Japonya'da en yüksek gişe geliri, Ruhların Kaçışı'na aittir. Şu anda IMDB'nin en iyi 250 filmi sıralamasında 28. sırada bulunan bu animasyon, kendi kategorisindeki (animasyon) en başarılı filmdir. Animeler içinde, 1. sıradaki yerini uzun yıllardır korumaktadır.

En İyi Uzun Metrajlı Animasyon dalında Oscar kazanan İngilizce olmayan ilk yapım, Ruhların Kaçışı'dır. Ayrıca Oscar'a aday gösterilen ilk anime yine Spired Away'dir. 1997 senesinde gösterime giren Prenses Mononoke filminin ardından sinemayı bırakmaya karar veren Miyazaki, bir arkadaşının minik kızının asık suratını görünce sinema tarihine damga vuran bu animeyi yapmaya karar vermiştir.

Filmin ana karakteri Chihiro'nun, Zeniba’nın evinde başına gelen maceraların anlatıldığı Ruhların Kaçışı, birçok ödül kazanmıştır. 10 yaşındaki Chihiro'nun, babasının işi dolayısıyla başa bir şehre taşınmaları ile macera başlar.

IMDb: 8.6

2- Rüzgarlı Vadi – Kaze no tani no Naushika (1984)

Savaşın nasıl da yıkıcı olduğunu anlatır. Rüzgarlı Vadi'de, dünyayı yaşanmaz hale getiren bir savaşın (Seven Days of Fire) ardından ortaya çıkan zehirli bir gaz, doğal hayatı sona erdirmiştir. Hayatta kalabilen az sayıdaki insan, koloniler halinde adalarda yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadır. Doğaüstü güçlere sahip Prenses Nausicaa, tüm varlıklarla konuşabilme yeteneğine sahiptir. İçinde bulunulan bu durumdan kurtuluş şansı var mıdır?

IMDb: 8.1

3- Gökteki Kale – Tenkû no shiro Rapyuta (1986)

İnsanlık, günümüzden binlerce yıl sonra gökyüzünde inşa ettiği şehirlerde yaşamaktayken, bu şehirler büyük bir felaket sonrasında yıkılır. İnsanlar yeryüzünde yaşamaya mecbur kalırlar. Gökte yaşamını sürdüren tek kişi olan Laputa ve karşısına çıkan Sheeta ilginç bir maceraya başlayacaktır. Sheeta'nın boynundaki büyülü taş, maceraya yön verecektir.

IMDb: 8.1

4- Yürüyen Şato – Hauru no ugoku shiro (2004)

Kendisine büyü yapılan genç kız, bu büyüden kurtulmak için mücadele etmektedir. Genç bir kız olan Sophie, kötü kalpli bir cadı tarafından 90 yaşında, çirkin bir ihtiyar kadına dönüştürülür. Sophie, yaşamını sürdürdüğü şehirdeki insanlar tarafından tanınamaz hale gelince, Howl adında bir büyücünün yaşadığı şatoya taşınır. Şatoda onunla aynı kaderi paylaşan bir de cin vardır. Sophie ve cin, Howl'un da yardımıyla bu kara büyüden kurtulma mücadelesine girişir.

IMDb: 8.2

5- Prenses Mononoke – Mononoke Hime (1997)

Kendi halinde ve huzurlu bir hayat sürdüren Ashitaka, günün birinde ormandan gelen büyük bir tehlikeyi fark eder. Orman Tanrısı, önüne gelen her şeyi yıkarak, acımasızca yoluna devam etmektedir. Orman Tanrısı tarafından lanetlenen Ashitaka, lanetten kurtulabilmek için Ormanın Ruhu'nu aramaya başlar. Savaşın yıkıcılığını anlatan Hayao Miyazaki filmlerinden biri de, Prenses Mononoke'dir.

IMDb: 8.4

6- Rüzgar Yükseliyor – Kaze Tachinu (2013)

Genç adam Jiro'nun en büyük hayali uçak mühendisi olmaktır. İdolü ise, bu alanda büyük başarılara imza atan Caproni adındaki bir adamdır. Anime, ikinci dünya savaşı başlamadan hemen önce, 1930'lu yılların sonunda geçmektedir. Jiro, büyük gayretleri neticesinde bir firmanın uçak departmanına girmeyi başarır. Çalışkanlığı ve zekası ile patronlarının gözüne giren Jiro, istediği gibi çalışması konusunda patronları tarafından serbest bırakılır. Rüzgar Yükseliyor, yine savaş konusunun işlendiği, harika bir Hayao Miyazaki filmidir.

IMDb: 7.8

7- Kırmızı Kanatlar – Kurenai no buta (Porco Rosso - 1992)

Porco Rosso, büyülü bir güç tarafından domuza çevrilmiş yetenekli bir pilottur. 1920'li yıllarda, Adriyetik Denizi'nin üstünde göklerin tek hakimi olarak bilinen Porco Rosso, adını duyurmak isteyen bir başka pilot tarafından vurulmak istenmektedir. Porco, bu kaçınılmaz savaşa hazırlanmak için genç bir mühendis arkadaşından yardım ister. Amacı, uçağının bu büyük kapışmaya hazır olmasıdır.

IMDb: 7.8

Aile kavramının işlendiği Hayao Miyazaki filmleri

1- Küçük Cadı Kiki – Majo no takkyûbin (1989)

13 yaşındaki küçük cadı, rüştünü ispatlamak için artık ailesinin yanından ayrılmak zorundadır. 1 sene boyunca başka bir şehirde yalnız başına yaşamak, cadılık yeteneklerini geliştirmek mecburiyetindedir. Küçük Cadı Kiki, siyah kedisi Jiji'yi de yanına alır ve annesinin hediye ettiği uçan süpürge ile yolculuğa başlar. Hep hayalini kurduğu deniz kıyısındaki bir kasabaya yerleşir...

IMDb: 7.9

2- Komşum Totoro – Tonari no Totoro (1988)

İki küçük kız kardeşin annesi yatağa mahkum olduğu bir hastalığa yakalanır. Satsuki ve Mei, profesör olan babalarını ikna ederek, annelerinin yattığı hastaneye yakın eski bir eve taşınırlar. Bu eski evde yaşayan sadece onlar değildir. Evin içindeki küçük canlılardan kurtulmayı başardıklarında ise, evlerinin karşısındaki ormanın büyüsüne kapılacaklardır.

IMDb: 8.2

3- Aşırıcılar – Karigurashi No Arrietty (2010)

Tokyo'da, 10 cm. boyunda, Aşırıcılar adı verilen bir grup küçük insan, evlerin yer döşemelerinin altında yaşamaktadır. 12 yaşındaki Sho da bu parmak büyüklüğündeki insanlardan biridir. Bir gün Sho, ailesinden habersiz, annesinin çocukluğunu geçirdiği eski eve gelir. Eve geldiği sırada, evin kedisinin bahçede bulunan çalılıkların arkasındaki bir şeylere saldırdığını görür. Sho, merak içinde kediyi takip ederken, bir başka aşırı olan Arrietty ile karşılaşır. Arrietty'i babası nasıl şeker aşırdıklarını göstermek için o gece yer döşemesinin üstüne çıkarmıştır.

IMDb: 7.6

Toplumsal konuların işlendiği Hayao Miyazaki filmleri

1- Küçük Denizkızı Ponyo  – Gake No Ue No Ponyo (2008)

Sevimli bir Japon balığı olan Ponyo, bir insan olabilmenin hayalini kurarken, 5 yaşındaki bir erkek çocuğu ile tanışır ve macera başlar. Hayao Miyazaki, Küçük Denizkızı Ponyo'da, çevre kirliliğini, bilhassa deniz kirliliğini ele almaktadır.

IMDb: 7.7

2- Tepedeki Ev – From Up On Poppy Hill(2011)

Umi adındaki bir gencin, Kore Savaşı sırasında kaybolan ve bir daha haber alamadığı babasını umutla bekleyişi, öğrenci hareketleri ile karışan toplumsal hayat ve Umi'nin aşık olduğu genç kız Jun ile aralarındaki tahmin edilmesi imkansız bağ... Toplumsal konulara değinen bir Miyazaki klasiği daha...

Yüreğinin Sesi, Sihirli Kedi, Yerdeniz Öyküleri, Kagliostro'nun Şatosu, Panda Kopanda ve Dün Gibi yine keyifle izlenebilecek Hayao Miyazaki filmlerindendir. Ayrıca Hayao ustanın ortağı Isao Takahata'nın, "Ateş Böceklerinin Mezarı" isimli filmini izlemeden sakın ölmeyin. Isao Takahata'nın animeleri de, damaklarınızda bu günlerde yavaş yavaş yerini oğlu Goro Miyazaki'ye bırakan Hayao'nun animelerinden çok da farklı bir tat bırakmayacaktır. Hala Hayao Miyazaki filmleri ile tanışmadıysanız, listeden seçeceğiniz biri ile rahatlıkla başlayabilirsiniz. Zira Hayao'nun o büyülü dünyasıyla tanışmak, masal tadında birkaç saat geçirebilmek için henüz geç kalmış sayılmazsınız.

IMDb: 7.4