Tolstoy’un Hayatı ve Eserleri
Lev Nikolayeviç Tolstoy, Rus yazar.
1- Tolstoy’un Hayatı
1828 yılında zengin Rus bir ailede Yasnaya-Polyana’da dünyaya gelen Kont Lev Nikolayeviç Tolstoy, küçük yaşlarda iken önce annesini sonra babasını kaybetmiştir. Çocukluğundan beri gerçekleri incelemeye meraklı olan Tolstoy, akrabalarının yanında büyümüştür. Okumak için gittiği Moskova’da Fransızcasını ilerletmiş, Jean-Jacques Rousseau, Voltaire’i okuyup etkisinde kalmıştır. Zeki bir öğrenci olan Tolstoy, eğitiminden sonra Yasnaya- Polyana’ya dönerek fakirlerin arasında katılmıştır. İlk eseri olan Çocukluğum adlı eserini bu dönemde yazmıştır. Orduya katılarak Kafkasya’ya gitti. Kafkasya’daki yoksul insanların hayatlarından edindiği izlenimleriyle ilk gerçekçi hikayelerini yazdı. Kırım Savaşı’nda subay olan Tolstoy, askerliği bırakarak Petersburg’a gitmiştir. Sakin geçen günlerden sıkılıp Batı Avrupa ülkelerini gezintiye çıkıp Fransa, İsviçre ve Almanya’yı gezmiştir.
Ülkesine dönüp Yasnaya-Polyana’ya yerleşen ünlü yazar asalet ünvanlarından ve lüksten sıkılır. Köyüne, eğitim bakımından yepyeni olan bir okul kurar. 1862 yılında Sonya Bers’le evlenir. Evlilik hayatının ilk yılları yaşamının en rahat en mutlu olduğu dönemlerdir. Savaş ve Barış, Anna Karanina adlı eserlerini bu dönemde yazmıştır. 13 çocuk sahibi olan Tolstoy, 1880’den sonra siyasal düşünceye, ölümsüzlük duygusuna, Ortodoks Kilisesi’ne karşı çıktığı ruhsal bir çöküntü dönemine girmiştir. Yoksul insanların haline çok üzüldüğünden bütün servetini köylülere dağıtmıştır. Artık köylüler gibi yaşamaya başlamış hatta kendi kıyafetlerini bile kendi diker olmuştur. Sorunlar yaşamış olsa dahi kalemini asla bırakmamış ve yazmaya devam etmiştir. Yazdığı yazılardan dolayı kilise tarafından aforoz edilmiştir. Daha önce de yaptığı gibi çiftlik evinden ayrılarak değişik bir yaşam kurmak amacıyla tren yolculuğuna çıktı. Tren yolculuğundayken hastalanıp zatürreden vefat etmiştir.
2- Tolstoy’un Edebi Kişiliği
Dünyanın en büyük edebi şahsiyetlerinden biri olan Tolstoy, sanatçı kişiliği ve eserleriyle yaşadığı döneme damgasını vurmuştur. Bazı eserlerinde Homeros’un destanlarındaki gibi epik tarzda üsluba ulaşan bir tarzı vardır. İnsanlığın yaşadığı çeşitli meselelere değinen Tolstoy, kendi ülkesinin siyasal çalkantılarını, toplumsal problemlerini, halkın yaşayışını yapıtlarında büyük ustalıkla ele almıştır. Gerçekçi edebiyatın en büyük temsilcilerinden olan Tolstoy, eğitimci ve filozof yönleriyle de nam salmıştır. Yazarın amacı, ahlaksal yaşam felsefesinin eserleri aracılığı ile belirlenmesi ve yükselmesidir. Dünya ölçüsünde fikir ve sanat değeri olan eserlerinin birçoğunda inişli çıkışlı yaşamın etkisi görülmektedir. Hayatı boyunca yaşamın nasıl bir şey olduğunu anlamaya ve çözmeye çalışmıştır.
3- Tolstoy’un Eserleri
Gençlik çağlarında yazmaya başlayan Tolstoy hayatının sonuna kadar kalemi elinden hiç bırakmamıştır. Bundan dolayı dünya edebiyatına çok değerli eserler bırakmıştır. Hazin Bir Evliliğin Romanı, İki Yaşlı, Erik Çekirdeği gibi eserleri bulunan Tolstoy, masal, öykü, oyun, deneme, roman ve türlerinde çok sayıda eser yazmıştır. 22 adet öyküleri, 3 adet masalları, 3 tane Günlük ve Mektuplar, 5 tane eğitim eseri, 38 tane Din ve Ahlak eserleri, 8 tane Sanat ve Edebiyat yazıları, 27 tane Halk İçin Kısa Öğretici Hikayeler, 51 tane Sosyal ve Siyasi Denemeleri, 3 Oyunu bulunmaktadır. 14 tane olan ve dünya tarafından tanınmış olan romanları şunlardır:
- Çocukluğum
- İlk Gençlik
- Gençlik
- Sivastopol Serisi
- Kazaklar
- Savaş ve Barış
- İnsan Ne ile Yaşar
- Ivan Ilyiç’in Ölümü
- Anna Karenina
- Kroyçer Sonat
- Diriliş
- Hacı Murat
- Sergi Baba
- Efendi ile Uşağı
Dünyaca ünlü yazar en bilinen romanı olan Anna Karenina’yı 1887 yılında yazmıştır. Rusya’daki asil ailelerin hayatını en iyi şekilde açıklayan Anna Karenina, üslup, sürükleyicilik ve kurgu bakımından başyapıt niteliğindedir. Rus aristokratlarını, aşkın gücünü, annelik duygusunu, ahlakını başkarakter Anna’nın evlilik dışı aşkları ve sevgilileri arasında yaşananları ve sosyetenin olaylara bakışı üzerinden anlatmaktadır.
1885 yılında yazdığı İnsan Ne İle Yaşar adlı eseri, ders verici 4 realist öyküden oluşmaktadır. Hayatı boyunca arayış içinde olan Tolstoy eserinde tamahkarlık, iyilik ve kötülük, açgözlülük ve yaşam ile ölüm kavramları üzerinde yoğunlaşmıştır.
1899 yılında kaleme alınan Diriliş, Tolstoy’un en ünlü eserlerinden biridir. Soylu bir ailenin yanından hizmetçilik yapan Katyuşa ile zengin Dimitry’in aşkını dönemin soylular ve diğerleri anlayışı içinde anlatmaktadır. Dönemin toplumundaki adaletsizlik, sahte mutluluklar, yoksullara yapılan haksızlıklar ve soyluların şatafatlı hayatları anlatılmaktadır.
600 civarında karakterin yer aldığı Savaş ve Barış 1869 yılında basılmıştır. Tolstoy’un dehasının en başarılı kanıtı olarak görülmektedir. Şimdiye kadar yazılmış en iyi roman olarak nitelendirilen Savaş ve Barış’ta işgalcilere karşı topraklarını savunan halkla birlikte özveri, ölüm, kıskançlık, sevgi, şehvet gibi kavramlar da anlatılmaktadır.