Ziya Osman Saba'nın Hayatı ve Eserleri

Ziya Osman Saba, cumhuriyet dönemi şair ve yazarı. Yedi Meşaleciler Hareketi'nin kurucularındandır.

Doğum tarihi ve yeri: 30 Mart 1910, İstanbul
Ölüm tarihi ve yeri: 29 Ocak 1957, Misakı Milli Sokak, İstanbul

1- Ziya Osman Saba'nın Hayatı

Şair ve yazar olarak ön plana çıkan Ziya Osman Saba, 30 Mart 1910'da İstanbul'da doğdu. Binbaşı Osman Bey'in oğludur.  Mütareke yıllarında yatılı olarak başladığı Galatasaray Lisesinden 1931'de; İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden ise 1936'da mezun oldu.

Ziya Osman Saba, Hukuk Fakültesini okuduğu zaman Cumhuriyet gazetesinin muhasebe servisinde; okulu bitirdikten sonra ise Emlak Kredi Bankası'nda çalıştı. Sonrasında Milli Eğitim Basımevi Tashih Bürosu'nda görev yaptı. Bir süre Ankara'da yaşayan Saba, İstanbul'a olan hasretinden tekrar İstanbul'a döndü.

Yazın hayatına lise yıllarında şiir yazarak başlayan Ziya Osman Saba, ilk şiirini de 1927'de Servet-i Fünun dergisinde yayımladı. Bu dergide tanıştığı arkadaşlarıyla "Yedi Meşale" topluluğuna katıldı. Bir süre Milliyet gazetesinin edebiyat sayfasında yazılar kaleme aldı. Lisede tanıştığı Cahit Sıtkı Tarancı'nın öğrencilik yıllarından itibaren kendisine yazdığı mektupları bir araya getirmesi ile "Ziya'ya Mektuplar" ismindeki ünlü kitabını oluşturdu. 1943'te Yedi Meşale'den sonra ilk kitabı olan "Sebil ve Güvercinler"i; 1947'de ise ikinci kitabı olan "Geçen Zaman"ı yayımladı. İlk öykü kitabı olan "Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi"ni de 1952'de yayımladı. Ziya Osman Saba'nın "Nefes Almak" ve "Değişen İstanbul" hikayeleri ölümünden sonra basıldı. Ayrıca dönemin önemli dergilerinden olan "Varlık", "Yücel" ve "Ataç" dergisinde yazı ve şiirleri yayımlandı.

Kalp hastalığı nedeniyle evine çekilerek kendini Varlık Yayınevi'nin yayın işlerine verdi ve geçimini buradan sağlamaya çalıştı. Ziya Osman Saba, 29 Ocak 1957'de İstanbul'da geçirdiği kalp krizi sonucu hayata veda etti. İstanbul Eyüp Sultan'da bulunan aile mezarlığına defnedildi.

2- Ziya Osman Saba'nın Edebi Kişiliği

Yedi Meşaleciler içerisinde şiirle en çok ilgili olan kişidir.

Şiirlerinde, çocukluk özlemi, anılara düşkünlük, aile sevgisi, kadere teslimiyet, Allah'a kulluk, ahiret özlemi, küçük mutluluklarla yetinme, ölüm yakınlığı konularını işledi. Sembolist sanatçıların etkisinde kalır. Saf şiir anlayışına uygun şiirler kaleme alır. Şiirlerini gözlemci ve dışavurumcu bir şekilde yazar. Şiirlerinin dili oldukça sade olup anlatımdaki duruluk ve özgünlük şiirlerinin en belirgin özellikleri olarak öne çıkar. Şiirlerinde hüzün duygusu yoğun olarak işlenir.

Hem heceyle hem de serbest ölçüyle şiirler kaleme aldı. Hece ile yazdığı şiirlerinde Batı nazım biçimlerini kullandı. İçerik olarak 19. yüzyıl edebiyatına bağlı kaldı.

Şair olarak ün yapmasına karşın küçük hikaye türünde de eserler oluşturdu. Hikayeleri çoğunlukla anı türünü andırır.

Ev içi şiirleriyle Behçet Necatigil'i etkiler. Necatigil, Ziya Osman Saba'yı: "Hayatla ölümü iç içe yaşamış beyaz şiirler şairi" olarak tanıtır.

3- Ziya Osman Saba'nın Eserleri

• Şiir
  • Yedi Meşale (ortak kitap, 1928)
  • Sebil ve Güvercinler (1943)
  • Geçen Zaman (1947)
  • Nefes Almak (1957)
  • Bir Yer Düşünüyorum
  • Çocukluğum
  • İstanbul
  • Deniz Kıyısındaki Kulübe
  • Bir Oda Bir Saat Sesi
• Öykü
  • Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi
  • Değişen İstanbul