Kim Ne Biliyor

Gittiğimiz ne taraf, yolumuz hangi yoldu?
Neyi ne kadar bildik, bildik ise ne oldu?
Hangi huyu terk ettik, yerine neler doldu?
---Çok az bilgisi olan, çok şey bilidim sanıyor,
---Cehaletin yüzünden cehennemler yanıyor..

Bilgilerin birçoğu menfaatle hudutlu,
Akılları cinlikte, fikirleri bulutlu,
Belki yüz binde bir, hakikate Şuhutlu,
---'Bilenlerle bilmeyen bir olmaz' diyor Allah,
---İnandım iman ettim, şahidim vallah billâh.

Bilmemek ayıp mıdır, bildim demek hüner mi?
Bilgiler her beyine, aynısıyla girer mi?
Bilmeyenler ağlarda, bilge olan güler mi?
---Hissedişler, sezgiler, anlayışlar değişir,
---Ancak; bilgi bilgiyi, bilenlerle sevişir.

Bilmediğini bilen, bildim diyenden üstün,
O Fazilet sahibi, onuruna çok düşkün,
Kitap yüklü merkepler, Küheylan ata küskün,
---Çok okumuş kimseler, dünyayı karıştıranlar,
---Az bilip öz yaşayan, küsleri barıştıranlar,

Bildiğini bilenin, arkasından gidilir,
Bildiğini bilene, uyan artık denilir,
Bilmediğini bilen, belki adam edilir,
Bilmediğini bilmez; en mürekkep cahildir,
İnsanlıktan ihraç, şeytanlığa dâhildir.

'Biz insanı bilici yarattık' diyor Mevla,
Zarar veren bilgiden, bilmemek daha evla,
Erdeme talip kişi, kimseye olmaz bela,
---İçinde kandil yanar, dışına ışık verir.
---Her yöne ziya saçar, karanlığı giderir.

Baştan sona ziyandır, bilgisiz geçen ömür
Bildiğiyle yaşayan, Hakça bakar Hak görür,
'Âlim ölse de yaşar, cahil yaşarken ölür'
---Bir bilen var yaralı, bilenlerin üstünde,
---Erişirsen görürsün, Onu gönül rüştünde.