Anatolia Neydi / Güneşin Doğuşu mu Çöküşün Ateşi mi
"Anadolu, adını "güneşin doğduğu yer” anlamına gelen Yunanca Anatoliadan alır. Ancak bugün bu topraklar, doğudan güneş değil, "rant ateşi" doğuruyor."
GİRİŞ
Anadolu, tarih boyunca medeniyetlerin doğduğu, kültürlerin buluştuğu ve doğanın insanla iç içe yaşadığı eşsiz bir coğrafyadır. İsmindeki “güneşin doğduğu yer” anlamı, sadece coğrafi bir tarif değil, aynı zamanda umutların, yeni başlangıçların ve hayatın ta kendisinin simgesidir. Ancak bugün, bu anlam yerini “ateşin yakıldığı yer”e bırakmış durumda; orman yangınlarıyla birlikte Anadolu’nun toprağı, havası ve ruhu yanıyor. Yangınların artışı, doğal faktörlerin ötesinde, sistematik sorunların dışa vurumudur. İklim değişikliğinin tetiklediği kuraklık ve sıcaklık artışı elbette önemlidir, ancak yangınların kontrol edilememesi ve büyümesi, yöneticilerin sorumsuzluğuyla yakından bağlantılıdır. Doğa, adeta bir aynadır; onun yangınları, yönetim anlayışındaki çarpıklığın ve toplumun vicdanındaki boşluğun izdüşümüdür. Ormanların yok oluşu sadece ekolojik bir yıkım değildir; aynı zamanda sosyal, ekonomik ve kültürel bir kayıptır. Anadolu’nun kadim toprağı, üzerindeki her canlıyla birlikte, tarih boyunca süregelen yaşam biçimleriyle birlikte tehdit altındadır. Bu yangınlar, doğayla insan arasındaki kutsal bağı paramparça etmektedir.
Toplumun yangınlara verdiği tepki de, bu kaybın boyutunu göstermektedir. Her yeni felaketle birlikte halkta büyüyen öfke ve çaresizlik, sistemin ne kadar kırılgan ve güvenilmez olduğunu ortaya koymaktadır. Ancak bu öfke, çoğu zaman sistemin dışına taşmayıp, gösterişli protestolarla ya da sosyal medyada paylaşılan duygusal tepkilerle sınırlı kalmaktadır. Devlet yönetimindeki aksaklıklar ve umursamazlık ise felaketin büyümesinin başlıca nedenidir. Müdahalelerin yetersizliği, afet öncesi hazırlıkların eksikliği ve kriz yönetimindeki koordinasyon zafiyetleri, yangınların önlenebilir boyutlara ulaşmasını engellemiştir. Bu durum, kamu kaynaklarının ve liyakatin nasıl ranta kurban edildiğinin canlı kanıtıdır. Rant odaklı imar politikaları ve siyasi çıkar ilişkileri, doğal alanların talan edilmesinde başrolü oynamaktadır. Ormanların yerini betonun alması, çevre koruma önlemlerinin göz ardı edilmesi, sadece bugünü değil, gelecek kuşakların yaşam hakkını da tehdit etmektedir. Doğaya biçilen değerin azalması, toplumun genel ahlaki çöküşünün bir yansımasıdır.
Bu yangınlar aynı zamanda Anadolu’nun kültürel belleğinin de yok oluşudur. Binlerce yıllık yaşam alanları, tarihi eserler ve kültürel zenginlikler ateş altında kalmakta; bu da insanlık adına geri dönülmez bir kayıptır. Doğa ve kültür arasındaki bu ayrılmaz bağın kopması, toplumun kendi kimliğine yabancılaşmasına neden olmaktadır. Siyasi partilerin bu konuda sergilediği tavır ise kaygı vericidir. Sık sık yapılan açıklamalar, söylenen sözler ve verilen vaatler, gerçek bir çözüm ve sorumluluk alma iradesi taşımamaktadır. Kamuoyunu yatıştırmak adına yapılan açıklamalar, genellikle yangınların ardından sönen umutlar gibi hızlıca unutulmaktadır.
Bu tablo karşısında, Anadolu’nun “güneşin doğduğu yer” kimliği derin bir tehdit altındadır. Eğer yangınların sembolize ettiği bu kriz aşılmazsa, Anadolu sadece doğal varlıklarını değil, insanlığın ortak değerlerini de kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaktır. Bu gerçeklik içinde yapılması gereken, yangınların ardında yatan sistemik sorunları anlamak, sorumluları açıkça tanımlamak ve radikal dönüşüm adımları atmaktır. Çünkü Anadolu, yeniden “güneşin doğduğu yer” olma özelliğini kaybetmemelidir..
-------------------------------
Yönetim Kadrolarının İhmalkarlığı ve Sistematik Çöküş
Anadolu’nun orman yangınları karşısındaki en acı gerçeklerinden biri, yöneticilerin bu felakete karşı gösterdiği ilgisizliktir. Bu topraklar, binlerce yıl boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmışken, bugün aynı yöneticilerin vurdumduymazlığıyla yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Kamu kurumları, doğayı koruma görevini yerine getirmek bir yana, bu süreçte yetersiz kalmakta, felaketleri önlemek ve müdahale etmek için gerekli önlemleri zamanında almamaktadır. Orman yangınlarının artmasında yaşanan gecikmeler, eksik donanım ve yetersiz personel, teknik sorunlardan ziyade sistemsel bir çöküşün işaretleridir. Kriz anlarında doğru koordinasyonun sağlanamaması, farklı kurumlar arasında bilgi ve kaynak paylaşımında yaşanan aksaklıklar, yangınların kontrol edilememesinde büyük rol oynar. Bu durum, sadece anlık bir zaaf değil, uzun yıllar boyunca ihmal edilmiş bir yapının sonucu olarak ortaya çıkar. Liyakatın göz ardı edildiği, siyasi nüfuzun etkin olduğu atamalarda görev alanların çoğu, alanlarında uzmanlaşmamış veya bu işi sahiplenmemiştir. Bu da afet yönetiminde profesyonelliğin önüne çıkarılmış çıkar ilişkilerinin açık bir yansımasıdır. Bunun yanında, orman yangınlarının öncesinde yapılması gereken risk analizleri, erken uyarı sistemleri ve önleyici tedbirler de ya uygulanmamakta ya da göstermelik kalmaktadır. Doğa koruma politikalarında şeffaflık yoktur ve alınan kararlar çoğunlukla siyasi tercihlerin gölgesinde şekillenmektedir. Yönetim kademelerinin kısa vadeli hedefler peşinde koşması, uzun vadeli stratejik planlama yapılmasını engellemekte, doğa ve halk ağır bedeller ödemektedir.
Yönetim anlayışının temelindeki bu zafiyet, aynı zamanda toplumsal güvenin de erozyonuna neden olur. İnsanlar, devletin kendilerini koruyamadığını ve kaynakları doğru kullanmadığını gördükçe, sisteme olan inançlarını yitirir. Bu güvensizlik, toplumun dayanışma kapasitesini zayıflatır ve bireysel çıkarların ön plana çıkmasına sebep olur. Kısaca, yönetim zafiyeti, toplumsal yapıyı da derinden etkiler. Yangınların söndürülmesinde görev alan itfaiye ekiplerinin, orman işçilerinin ve gönüllülerin özverisi ise bu ihmalkarlığın gölgesinde kalmaktadır. Onların gösterdiği gayret, sistemin açığını kapatmak için çırpınan bireysel kahramanlıklardan ibarettir. Bu durum, kurumların ve devletin asli görevini yerine getiremediğinin somut kanıtıdır. İnsan gücü ve kaynaklar yetersiz kalmakta, yangınlar büyüyerek doğanın tahribatına zemin hazırlamaktadır.
Yönetim kademelerindeki ihmal ve kötü planlama, yangınların geniş alanlara yayılmasını kolaylaştırmakta, etkili müdahaleyi engellemektedir. Modern teknolojiler ve bilimsel yöntemler yeterince kullanılmamaktadır. Yangın risklerinin azaltılması için yapılan hazırlıklar ya eksik kalmakta ya da yanlış yönlendirilmektedir. Bu da doğanın ve toplumun ağır zarar görmesine yol açmaktadır. Öte yandan, bürokrasideki hantallık ve sorumluluk dağılımındaki belirsizlik, kriz anlarında hızlı ve etkili karar alınmasını engellemektedir. Birimler arası koordinasyonun zayıf olması, yangına müdahaleyi zorlaştırmakta ve müdahale sürelerini uzatmaktadır. Bu süreçte siyasi baskılar, çıkar ilişkileri ve yetersiz kaynak yönetimi, yangınların felakete dönüşmesinde etkili olmaktadır.
Sistemik çöküş, sadece yangınla mücadelede değil, afet sonrası iyileştirme ve rehabilitasyon süreçlerinde de kendini gösterir. Yanan alanların yeniden ekilmesi, zarar gören ekosistemin onarılması uzun yıllar alırken, bu sürece gereken önem verilmemekte, yapılan çalışmalar göstermelik kalmaktadır. Bu da doğanın toparlanma kapasitesini zayıflatmakta ve kalıcı tahribata yol açmaktadır. Sonuç olarak, Anadolu’nun yangınlarla imtihanında esas zarar, yönetim kademelerindeki ihmal ve sistematik çöküştür. Bu tablo, sadece doğa ve ekosistem için değil, aynı zamanda toplumun güveni ve geleceği için de büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Doğru, liyakatli ve sorumluluk sahibi bir yönetim anlayışı benimsenmedikçe, yangınlarla mücadelede başarı sağlamak mümkün değildir. Bu gerçeklerin ışığında, Anadolu’nun korunması için öncelikle yönetim sisteminde radikal dönüşümler yapılması gerekmektedir. Şeffaflık, hesap verebilirlik ve bilimsel yaklaşımın önceliklendirildiği bir yapı kurulmalı; çıkar ilişkilerinin önüne geçilmelidir. Aksi halde, yangınlar sadece doğal afet değil, sistemin kendi kendini yok edişinin bir simgesi olarak kalmaya devam edecektir.
------------------------------
Rant Düzeni ve Doğanın Metalaştırılması
Anadolu'nun doğal zenginlikleri, ne yazık ki giderek sermayenin ve siyasi çıkarların oyuncağı haline gelmiştir. Ormanlık alanlar, sadece ekosistem olarak değil, ekonomik değere dönüştürülmek üzere sistematik bir biçimde talan edilmektedir. Bu toprakların üzerindeki ağaçlar, yeşil dokusu, hatta toprağı dahi, sermaye çevrelerinin kâr hedefleri doğrultusunda metalaştırılmaktadır. Doğa, bir yaşam alanı olmaktan çıkıp, kısa vadeli kazançların merkezi haline gelmiştir. Bu süreç, hem yangın risklerini artırmakta hem de ekolojik dengenin geri dönüşü olmayan bir şekilde bozulmasına yol açmaktadır. Yatırımcılar ve politikacılar arasındaki sıkı ilişki, doğanın korunmasından çok, yapılaşma ve imar planları için yeni fırsatlar yaratmak üzerine kuruludur. Yangınların ardından, yanan alanlar “yeniden düzenleme” ve “kalkınma” bahanesiyle hızla imara açılmakta, bu da yangınların başka bir biçimde rant haline dönüşmesine zemin hazırlamaktadır. Bu sürecin sonunda, doğal yaşam alanları yerini betonarme yapılar ve ticari tesislere bırakmakta, Anadolu’nun yeşil örtüsü gittikçe azalmakta, ekolojik çeşitlilik daralmaktadır. Bu rant düzeni, yangınlarla mücadelede alınması gereken önlemleri de doğrudan sekteye uğratmaktadır. Çıkar ilişkileri, devlet kurumlarının ve yerel yönetimlerin kaynak ayırmasını engellemekte, önleyici tedbirlerin uygulanmasını güçleştirmektedir. Ormanların korunması için gereken bütçe ve teknik destek, bu dar çıkar döngüsünde hep geri planda kalmaktadır. Sonuç olarak, yangınların büyümesi ve yayılması adeta önceden planlanmış bir kader gibi görünmektedir.
Doğanın metalaştırılması, aynı zamanda toplumsal adaletin de zedelenmesine neden olur. Anadolu’nun kırsal kesimlerinde yaşayan halk, ormanların sağladığı geçim kaynaklarından mahrum kalırken, sermaye çevreleri bu doğal kaynaklardan kar elde etmeye devam etmektedir. Bu adaletsizlik, sosyal gerilimleri artırmakta ve yoksul kesimlerin geleceğini tehdit etmektedir. Ekolojik yıkım, ekonomik eşitsizlikle birleşerek toplumsal huzursuzlukları körüklemektedir. Siyasi aktörlerin yangın sonrası ortaya koydukları politikalar, genellikle rant odaklı ve kısa vadeli çözümler üzerine kuruludur. Doğa tahribatını telafi etmek yerine, yanan alanların hızla yapılaşmaya açılması, mevcut çıkar odaklı sistemin sürdürülebilirliğini sağlamaktadır. Bu durum, kamuoyunda ciddi bir güven kaybına neden olurken, çevre aktivistlerinin ve halkın tepkisini artırmaktadır. Bu yapı, aynı zamanda doğaya karşı etik bir duruşun tamamen yok olmasına yol açmaktadır. Doğa, sadece kullanılıp atılacak bir kaynak olarak görülmekte, onun kendi içinde taşıdığı değer ve yaşam hakkı göz ardı edilmektedir. Bu zihniyet, yangınların önlenememesinin, müdahalelerin başarısızlığının ve ekolojik krizlerin temel sebeplerinden biridir. Doğaya yabancılaşmış bir toplum, kendi geleceğini de tehdit eder.
Ekosistemin tahribi, uzun vadede bölgedeki iklim dengesini de bozmakta; bu da yangınların doğal olarak artmasına katkı sağlamaktadır. Ormanların yok olması, toprak erozyonunu hızlandırmakta, su kaynaklarının azalmasına neden olmaktadır. Bu zincirleme etki, hem doğayı hem de insanların yaşam koşullarını giderek zorlaştırmaktadır. Doğa ve insan arasındaki bu olumsuz geri besleme döngüsü, rant düzeniyle birleşince felaketlerin önüne geçmek neredeyse imkânsız hale gelmektedir. Sonuç olarak, rant düzeninin ve doğanın metalaştırılmasının sürdüğü bir ortamda, yangınların kontrol altına alınması ve önlenmesi mümkün değildir. Bu düzen, doğal kaynakların korunması yerine, yok edilmesini teşvik etmekte; toplumun doğayla bağını koparmakta ve ekolojik felaketlerin artmasına zemin hazırlamaktadır. Anadolu’nun gerçek anlamda korunması ve yeniden yeşermesi için, bu rant ve çıkar ilişkilerinin kökten sorgulanması ve dönüştürülmesi gerekmektedir. Doğaya ve topluma karşı sorumluluk bilinciyle hareket eden, adil ve şeffaf bir yönetim anlayışı benimsenmedikçe, yangınlar yalnızca doğal bir olay değil, yapısal bir sorun olarak varlığını sürdürecektir.
-------------------------------
Siyasi Partilerin ve Toplumsal Yapının Rolü
Orman yangınları karşısında siyasi partilerin tutumu, Anadolu’nun yaşadığı krizlerin derinleşmesine yol açan önemli bir faktördür. Seçim dönemlerinde çevre ve doğa koruma vaatleri ön plana çıkar, ancak bu sözler kriz anlarında çoğunlukla unutulur. Yangınların başladığı ve büyüdüğü zamanlarda siyaset kurumları, sorumluluk almak ve kalıcı çözümler üretmek yerine, çoğu zaman göstermek için açıklamalar yapmakla yetinir. Bu yaklaşım, kamuoyunda güven kaybına neden olurken, siyasetin sadece kısa vadeli çıkar hesaplarına hizmet ettiğini gösterir. Toplumsal yapı içinde ise çevre bilincinin yeterince gelişmemiş olması sorunu vardır. Eğitim sisteminde çevre ve ekoloji konuları yeterince ele alınmadığı gibi, medya da bu konulara gereken önemi vermemektedir. Halkın afetlere ve doğa tahribatına karşı duyarlılığı, siyasi söylemler ve toplumsal hareketlerle sınırlı kalmakta, geniş kitlelerde gerçek bir bilinç ve farkındalık oluşmamaktadır. Bu da yangınların önlenmesi ve müdahalesinde toplumsal desteğin zayıf kalmasına yol açar.
Siyasi kutuplaşmalar, yangın gibi ortak sorunların çözümünü engelleyen bir başka etkendir. Partiler arasındaki rekabet, kriz anlarında iş birliğini ve ortak hareket etmeyi zorlaştırmakta; bu da yangın yönetiminde koordinasyon eksikliğine neden olmaktadır. Siyasetin çatışma alanı haline gelmesi, kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını engeller ve krizin büyümesine zemin hazırlar. Toplumun geneli ise çoğu zaman pasif kalmakta, yaşanan yıkıma sadece dışarıdan bakmaktadır. Sosyal dayanışmanın ve toplumsal katılımın artırılması için örgütlenmeler yetersizdir. Gönüllü kuruluşların ve sivil toplumun çalışmaları önemli olmakla birlikte, bu çabalar devlet politikalarıyla yeterince desteklenmemektedir. Bu durum, yangınlarla mücadelede sahada yaşanan güçlükleri artırmakta, afet yönetiminin etkinliğini düşürmektedir. Aynı zamanda, siyasetin ve toplumun doğa ve çevre konusundaki kısa vadeli ve pragmatik yaklaşımları, sürdürülebilirlik hedeflerini engellemektedir. Doğal kaynakların tüketilmesine odaklanan politikalar, uzun vadede yangınların sıklığını ve şiddetini artırmaktadır. Bu nedenle, siyasetin doğa ile uyumlu, geleceği gözeten stratejiler geliştirmesi şarttır.
Toplumsal bilinçlenmenin artırılması ise ancak eğitimde reformlarla, medyanın sorumlu yayıncılığıyla ve halkın katılımını sağlayacak demokratik mekanizmaların güçlendirilmesiyle mümkündür. Bu sayede, sadece yangınların değil, çevresel krizlerin genel olarak önüne geçilebilir. Siyasi ve toplumsal yapının bu dönüşüme açık olması, Anadolu’nun doğal varlıklarının korunmasında hayati önem taşır. Doğaya yönelik duyarlılığın artması, siyasi irade ve toplum arasındaki güveni de güçlendirecek; kriz anlarında ortak hareket etme kapasitesini yükseltecektir. Bu, sadece yangınlarla mücadele için değil, tüm çevresel sorunların çözümünde temel bir unsurdur. Sonuç olarak, siyasi partilerin gerçek sorumluluk üstlenmediği, toplumsal bilincin yetersiz kaldığı bir ortamda, yangınlarla mücadele yüzeysel kalmaya mahkûmdur. Siyasetin ve toplumun doğaya karşı dönüşmesi, ancak birlikte sağlanacak bir bilince dayanır. Bu dönüşüm gerçekleşmedikçe, Anadolu’nun doğası ve toplumu yangınlarla sınanmaya devam edecek, her felaket sonrası yaşanan yıkım ve öfke kısır döngüye dönüşecektir.
----------------------------
Ekolojik ve Kültürel Tahribatın Toplumsal Etkileri
Orman yangınlarının Anadolu üzerindeki en yıkıcı sonuçlarından biri, ekolojik denge ve kültürel mirasın ağır zarar görmesidir. Doğanın verdiği yaşam alanlarının yok olması, sadece ağaçların ve bitkilerin kaybı anlamına gelmez; bu, canlıların habitatlarının yok edilmesi, biyolojik çeşitliliğin daralması ve ekosistemin işleyişinin bozulması demektir. Ekolojik tahribat, karmaşık ve birbirine bağlı birçok unsuru etkiler; toprağın verimliliği azalır, su kaynakları kirlenir, hava kalitesi düşer ve iklim dengesi bozulur. Bu zincirleme etkiler, hem doğrudan ormanlık alanlarda yaşayan canlıları hem de çevresindeki insan topluluklarını derinden etkiler. Doğanın yarattığı denge bozuldukça, yangınlar daha sık ve şiddetli hale gelir; bu da yeni felaketlerin doğmasına kapı aralar. Yangınların oluşturduğu tahribat, ekonomik hayata da ağır bir darbe indirir. Anadolu’nun kırsal bölgelerinde yaşayanlar için ormanlar, sadece doğal güzellikler değil; geçim kaynakları, zenginlik ve yaşamın devamı demektir. Tarım, hayvancılık ve orman ürünlerinden elde edilen gelirler, bu alanların varlığına doğrudan bağlıdır. Yangınlarla birlikte, üretim alanlarının yok olması, bölge halkının ekonomik olarak daha da kırılganlaşmasına neden olur. Bu durum, yoksulluk ve işsizlik oranlarını artırırken, kırsal nüfusun göç etmesine yol açar. Böylece, Anadolu’nun sosyal dokusu da yangınlarla birlikte erozyona uğrar.
Ekolojik tahribatla beraber, kültürel mirasın da büyük kısmı yanıp yok olmaktadır. Anadolu’nun kadim tarihinden kalan doğal anıtlar, kutsal kabul edilen ağaçlar, tarihi ormanlık alanlar yangınların tehdidi altındadır. Bu yok oluş, sadece fiziksel bir kayıp değil, aynı zamanda toplumun kolektif hafızasının ve kimliğinin erozyonudur. İnsanlar, köklerini ve aidiyet duygularını doğa ve geçmişle kurdukları bağ sayesinde korur. Bu bağın kopması, toplumsal aidiyetin zayıflamasına, kültürel erozyona ve geleceğe dair umutsuzluğa yol açar. Yangınların yarattığı travma, toplumun ruhsal sağlığını da olumsuz etkiler. Doğayla bütünleşmiş bir yaşam biçiminin hızla yok olması, insanların psikolojik dayanıklılığını zorlar. Özellikle yangın bölgelerinde yaşayanlar için, doğal çevrenin yok oluşu beraberinde kayıp, korku ve belirsizlik duygularını getirir. Bu durum, toplumsal ruh sağlığı açısından uzun vadede ciddi problemlere yol açabilir ve sosyal ilişkiler üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Ekosistemlerin ve kültürel varlıkların yok oluşu, aynı zamanda çevresel adalet sorunlarını da gündeme getirir. Doğanın tahrip edildiği alanlarda genellikle en dezavantajlı kesimler yaşar; bu, çevresel krizlerin toplumda derin eşitsizliklere yol açtığını gösterir. Zengin kesimler bu zararları daha az hissederken, yoksul halklar felaketin en ağır yükünü taşır. Bu durum, sosyal adaletin ve çevre hakkının ihlali anlamına gelir. Yanan alanların rehabilitasyonu ve ekosistemin yeniden inşası, genellikle uzun yıllar sürer ve maliyetlidir. Ancak devlet ve yerel yönetimlerin bu konuda yeterli bütçe ve kaynak ayırmaması, iyileştirme çalışmalarının etkisiz kalmasına yol açar. Doğanın kendi kendini onarma kapasitesi sınırlıdır; insan müdahalesi olmadan doğal denge tekrar sağlanamaz. Bu nedenle, yangın sonrası alanların ekolojik ve sosyal açıdan yeniden yapılandırılması öncelikli olmalıdır.
Kültürel ve ekolojik tahribat, Anadolu’nun geleceğini şekillendiren genç nesiller üzerinde de etkili olur. Doğayla temasın azaldığı, çevresel bilinç ve aidiyet duygusunun zayıfladığı bir ortamda, gençlerin doğayı koruma motivasyonu azalır. Bu da çevresel sorunların kalıcılaşmasına ve yeni nesillerde farkındalık eksikliğine neden olur. Bu kısır döngü, uzun vadede sürdürülebilir kalkınmayı tehdit eder. Son olarak, ekolojik ve kültürel tahribatın önüne geçmek, sadece ormanları korumakla mümkün değildir. Bu, doğaya bütüncül bir bakış açısı geliştirmeyi, toplumsal ve ekonomik sistemleri doğayla uyumlu hale getirmeyi gerektirir. İnsan, doğanın bir parçası olarak, onun korunmasında aktif rol almalı; bu bilinç, hem siyasal hem de toplumsal düzeyde güçlendirilmelidir. Anadolu’nun ekolojik ve kültürel mirasının yaşatılması, sadece bölgenin değil, tüm insanlığın ortak sorumluluğudur. Bu bilinçle hareket edilmediği sürece, yangınların yol açtığı tahribatların toplumsal etkileri giderek derinleşecek ve geleceğimizin temelleri sarsılacaktır.
-----------------------------
SONUÇ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Anadolu’nun orman yangınları üzerinden yaşadığı trajedi, sadece doğal bir afet değil, aynı zamanda derin ve yapısal bir krizdir. Yönetim kadrolarının ihmalkarlığı, rant düzeninin doğayı metalaştırması, siyasi partilerin sorumluluk almaktan kaçınması ve toplumun çevresel bilinçten uzak kalması, bu krizin temel dinamiklerini oluşturuyor. Bu tablo, Anadolu’nun “güneşin doğduğu yer” olma özelliğini hızla kaybetmesine, ateşin yakıp yıktığı bir coğrafyaya dönüşmesine neden olmaktadır. Yönetimde liyakat ve şeffaflık esas alınmalı; kamu kaynakları etkin, adil ve sürdürülebilir şekilde kullanılmalıdır. Afet yönetiminde uzmanlaşmış ekiplerin yetiştirilmesi ve donanımların güncellenmesi zorunludur. Kurumlar arası koordinasyon sağlanmalı, erken uyarı sistemleri etkin biçimde işletilmelidir. Ayrıca bürokratik hantallık azaltılarak hızlı karar alma mekanizmaları oluşturulmalıdır.
Doğanın metalaştırılması ve rant ilişkileri kökten sorgulanmalı; ormanlık alanların imara açılması durdurulmalıdır. Yanan alanların yeniden yeşertilmesi, ekolojik restorasyon projeleri ile desteklenmelidir. Çevresel adalet gözetilerek, kırsal kesimlerin ekonomik olarak güçlendirilmesi için sürdürülebilir kalkınma modelleri geliştirilmelidir. Böylece doğa ve toplum arasındaki bağ yeniden kurulabilir. Siyasi partiler ve toplumsal yapının dönüşümü olmazsa yangınlarla mücadelede başarı sağlanamaz. Çevre politikaları uzun vadeli, bilimsel verilere dayalı ve şeffaf olmalıdır. Siyasetin sorumluluk üstlenmesi ve toplumun aktif katılımı sağlanmalıdır. Eğitim sistemi çevre ve ekoloji konularında reformlara açık hale getirilmelidir. Medya ise çevresel konularda bilinçlendirme görevini ciddiyetle yerine getirmelidir.
Toplumsal bilinçlenme, dayanışma ve örgütlenme teşvik edilmelidir. Sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları desteklenmeli, afet anlarında koordineli ve etkin bir halk katılımı sağlanmalıdır. İnsanların doğayla yeniden bağlantı kurması için kültürel programlar ve doğa eğitimleri yaygınlaştırılmalıdır. Ekolojik ve kültürel tahribatın önüne geçmek için bütüncül bir yaklaşım şarttır. Ekosistemlerin korunması, kültürel mirasın yaşatılması ve toplumsal ruh sağlığının desteklenmesi birlikte ele alınmalıdır. Yanan alanların rehabilitasyonu, bilimsel yöntemlerle uzun vadeli planlarla gerçekleştirilmelidir. Genç nesillerde çevresel farkındalık oluşturmak için yenilikçi eğitim ve sosyal projeler hayata geçirilmelidir.
İklim değişikliği ile mücadele de yangınların önlenmesinde kritik bir rol oynar. Karbon salınımını azaltan politikalar hızla hayata geçirilmelidir. Yenilenebilir enerji kaynakları teşvik edilmeli, fosil yakıt bağımlılığı azaltılmalıdır. Doğa dostu yaşam biçimleri toplumda yaygınlaştırılmalıdır. Sonuç olarak, Anadolu’nun doğası ve toplumu ancak kolektif irade ve kararlılıkla yeniden ayağa kalkabilir. Bu dönüşüm, sadece devlet kurumlarıyla değil, tüm toplum kesimlerinin aktif katılımıyla mümkündür. Güneşin doğduğu yerin, yeniden ışığı ve umudu taşıması için derin ve kapsamlı bir değişim şarttır. Eğer bu dönüşüm sağlanmazsa, yangınlar ve ekolojik felaketler devam edecek; Anadolu, sadece ateşin değil, unutuluşun ve umutsuzluğun coğrafyasına dönüşecektir. Ancak bilinmelidir ki, doğa da insan da kendi kaderini değiştirebilecek güçtedir. Bugün atılacak kararlı adımlar, yarının aydınlık Anadolu’sunun temellerini atacaktır.
