Oktay Rifat Horozcu'nun Hayatı ve Eserleri

Oktay Rifat Horozcu, Türk şair, oyun yazarı ve romancı.

Doğum tarih ve yeri: 10 Haziran 1914, Trabzon
Ölüm tarihi ve yeri: 18 Nisan 1988, İstanbul

1- Oktay Rifat Horozcu'nun Hayatı

10 Haziran 1914’te Trabzon’da doğan sanatçı TDK’nin ilk başkanı, şair Samih Rifat’ın oğludur. 1936’da Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitirmiş. Maliye Bakanlığı’nca gönderildiği Paris’te Siyasal Bilgiler Fakültesinde 3 yıl öğrenim görmüştür. İkinci Dünya Savaşı nedeniyle eğitimini tamamlayamayarak yurda dönmüş ve çeşitli devlet görevlerinde bulunmuştur. Ankara ve İstanbul’da serbest avukatlık da yapmış ve 1973 yılında son görev yeri Devlet Demir Yolları’ndan emekli olmuştur. 18 Nisan 1988’de İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.

2- Oktay Rifat Horozcu'nun Edebi Kişiliği

İlk şiiri 1936'da Varlık dergisinde yayımlandı. Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday ile Varlık dergisinde başlattıkları atılım "Garip" adı verilen şiir akımının doğmasına neden oldu.

Şiirde, önce “toplum için sanat” diyen Oktay Rıfat, sonra “sanat için sanat” çizgisine kaymıştır. İlk şiir denemelerini Ankara Erkek Lisesi’nin çıkardığı “Sesimiz” dergisinde yapar. Bu şiirleri Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Necip Fazıl Kısakürek’ten etkiler taşımaktadır. 

Kültürlü bir aileden yetişmesi nedeniyle şair, Garip hareketinin estetik alt yapısını oluşturan sürrealist şiiri arkadaşlarından daha önce ve daha iyi tanımıştır. Başlangıçta, farklı bir hava içinde, güçlü aşk şiirleri ile toplumcu sanat ilkesinden hareketle halk deyimi ve söyleyişlerinden masal ve tekerlemelerden faydalanarak başarılı taşlamalar, sosyal şiirler yazar. “Perçemli Sokak” adlı kitabıyla birlikte şiir anlayışında büyük değişiklik olur ve soyut şiire kayar. Lirizm, Oktay Rıfat şiirinin her döneminde dip bir akıntı olarak varlığını korumuştur. Şiirlerinde aşk, yaşama sevinci, özgürlük ve zaman problemi üzerinde en çok durduğu konulardır. Orhan Veli’den daha uzun bir süre yaşaması ve bu sürede şiirle uğraşması, onu şiirlerini geliştirme imkanını sağlamıştır. Bunun için Garip döneminde Orhan Veli’nin mektepleşme eğilimine karşı çıkarak Garip hareketine tepki olarak doğan İkinci Yeni hareketinin kuruluşunu gerçekleştirir. Şiirlerinde argo sözlere yer vermekten kaçınmamıştır.

1984 yılında, Behçet Necatigil'in anısına düzenlenen yarışmada Dilsiz ve Çıplak kitabıyla Behçet Necatigil Şiir Ödülünü kazanmıştır.

3- Oktay Rifat Horozcu'nun Eserleri

• Şiir:
  • Garip 1941 (Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday'la)
  • Yaşayıp Ölmek Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler 1945
  • Güzelleme 1945
  • Aşağı Yukarı 1952
  • Karga ile Tilki 1954
  • Perçemli Sokak 1956
  • Aşık Merdiveni 1958
  • Elleri Var Özgürlüğün 1966
  • Şiirler 1969
  • Yeni Şiirler 1973
  • Çobanıl Şiirler 1976
  • Bir Cigara İçimi 1979
  • Elifli 1980
  • Denize Doğru Konuşma 1982
  • Dilsiz ve Çıplak 1984
  • Koca Bir Yaz 1987
• Roman:
  • Bir Kadının Penceresinden 1976
  • Danaburnu 1980
  • Bay Lear 1982
• Tiyatro:
  • Birtakım İnsanlar 1961
  • Kadınlar Arasında 1966
  • Yağmur Sıkıntısı, Toplu Oyunlar 1988

4- Oktay Rifat Horozcu'nun Ödülleri:

• 1955 Yeditepe Şiir Ödülü Karga ile Tilki kitabıyla
• 1970 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Şiirler kitabıyla
• 1980 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü Bir Cigara İçimi kitabıyla
• 1981 Madaralı Roman Ödülü Danaburnu romanıyla
• 1984 Behçet Necatigil Şiir Ödülü Dilsiz ve Çıplak kitabıyla

Multimedya