Orhan Pamuk’un Hayatı ve Eserleri

1- Orhan Pamuk’un Hayatı

Ferit Orhan Pamuk, 7 Haziran 1952 tarihinde İstanbul'da doğmuştur. İlkokula Işık Lisesi'nde başladı. İki yıl sonra babası Ankara'ya gidince burda Mimar Kemal İlkokulu'nda öğrenimine devam etti. Tekrar İstanbul'a döndüklerinde Işık Lisesi Orhan Pamuk'u kabul etmedi. O da Şişli Terakki'ye geçip diploma aldıktan sonra Robert Koleji'ne kaydını yaptırdı. O dönemlerde tembel ve başarısız olmanın yanında resim yapma yeteneği ile tanındı. 22 yaşına kadar resim yapmaya devam etti. Ardından uzun süre günde 10 saat roman yazmaya çalıştı.

Üniversite öğrenimine 1970 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi'nde mühendislik bölümünde başladı. Fakat üçüncü yılın sonunda burdan ayrılıp İstanbul Üniversitesi'nde gazetecilik bölümüne geçti. Bölümü bitirdikten sonra yüksek lisans eğitimine başladı. 12 Eylül'ün ardından çıkan kısa dönem askerlik imkanıyla Tuzla'da dört ay askerliğini yaptı. Ayrıldığı eşi Aylin Tiregün'ün doktora eğitimi sırasında üç yıl New York'ta yaşadı. Bunun dışında ömrünü hep İstanbul'da geçirdi.

1979 senesinde ilk romanı olan "Karanlık ve Işık" ile Milliyet Roman Yarışması'nda kazandığı birincilik ödülünü Mehmet Eroğlu ile paylaştı. Bu romanı 1982 yılında "Cevdet Bey ve Oğulları" ismiyle yayınladı. Bu kitapla 1983 senesinde Orhan Kemal Roman Ödülü'ne layık görüldü. İkinci romanı olan Sessiz Ev ise 1984 yılında Madaralı Roman Ödülünü aldı. 1998 senesinde yayınlamış olduğu Benim adım Kırmızı romanı 24 dile çevrildi. Orhan Pamuk sayısızca ödüle layık görülmüş ve ünü Türkiye dışında da artmaya devam etmiştir.

2- Orhan Pamuk’un Edebi Kişiliği

Orhan Pamuk romancılığıyla postmodern roman kategorisinde değerlendirilmektedir. Eleştirmen Yıldız Ecevit, Orhan Pamuk'u Okumak isimli eserinde onun avangard romancılığını değerlendirmektedir. Özellikle Beyaz Kale, Yeni Hayat, Kara Kitap ve Benim Adım Kırmızı'yı göz önünde bulundurarak bize kendisini ve olayların gelişimini aktarır. Edebiyat tarihçisi Jale Parla ise Benim Adım Kırmızı'dan hareketle Orhan Pamuk'un eserlerini karşılaştırmalı edebiyat kapsamında incelenmiştir. Parla'nın gözünde Pamuk Türk romanının aldığı önemli dönemeçlerin sahibi olan yazarlardan biridir.

Doğu-batı sorunsalıyla estetik düzeyde hesaplaşmaya yönelen Ahmet Hamdi Tanpınar, Oğuz Atay gibi yazarlardan biridir Pamuk. Bu sorunsalı kültürel ve felsefi içerimleriyle kalemine yansıtmış, özellikle Kara Kitap'ta bu tema bağlamında önemli, çok katmanlı bir edebi metin örneği ortaya çıkarmıştır. 12 Ekim 2016 tarihinde Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak Nobel Ödülü kazanan ilk Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak tarihe adını yazdırmıştır.

3- Orhan Pamuk’un Eserleri

• Roman:
  • Cevdet Bey ve Oğulları 1982
  • Sessiz Ev 1983
  • Beyaz Kale 1985
  • Kara Kitap 1990
  • Gizli Yüz 1992
  • Yeni Hayat 1994
  • Benim Adım Kırmızı 1998
  • Kar 2002
  • Masumiyet Müzesi 2008
  • Kafamda Bir Tuhaflık 2014
  • Kara Kitap 25 Yaşında 2015
  • Kırmızı Saçlı Kadın, 2016
• Anı:
  • İstanbul Hatıralar ve Şehir 2003
  • Babamın Bavulu 2007
  • Resimli İstanbul-Hatıralar ve Şehir 2015
• Diğer:
  • Öteki Renkler 1999 (denemelerinden ve söyleşilerinden seçmeler)
  • Manzaradan Parçalar 2010 (denemelerinden ve söyleşilerinden seçmeler)
  • Ben Bir Ağacım 2013 (öykü)
  • Hatıraların Masumiyeti 2016 (anlatı)
  • Babalar, Analar ve Oğullar / Cevdet Bey ve Oğulları; Sessiz Ev; Kırmızı Saçlı Kadın (Delta/Romanlar, cilt I), 2018
  • Balkon, (Önsöz ve Fotoğraflar), 2018
  • Turuncu, (Önsöz ve Fotoğraflar), 2020

4- Orhan Pamuk’un Eserlerine İlişkin Notlar

• 1905-1970 yılları arasında bir ailenin üç neslini kaleme aldığı Cevdet Bey ve Oğulları Orhan Pamuk'un ilk romanıdır. Bu romanına ilk zamanlarda yayıncı bulamayınca gazeteye "sahibinden satılık roman" diye ilan vermiştir.
• Sessiz Ev romanında farklı ideolojik görüşlere sahip üç kardeşin hikayesini kaleme almıştır.
• Beyaz Kale tarihi bir roman özelliği taşımaktadır. Venedikli bir bilim adamının ilgi alanları ve görünüşüyle kendisine çok benzeyen bir Türk'ün ilk başta kölesi, sonra dostluğu ve güvenini kazanarak danışmanı oluşunu, Beyaz Kale'nin fethini gerçekleştirecek silahın tasarımının ilginç serüvenini anlatır.
• Kara Kitap, en çok tartışılan yapıtıdır. Batı'da bir şaheser olarak görülen bu roman, Türkiye' de post-modern roman odaklı tartışmalar açısından önemlidir. Metinlerarasılık kuramını en yoğun Kara Kitap'ta kullanmıştır. Bu kitabında Kelile ve Dimne, Mantıku't Tayr, Binbir Gece Masalları gibi doğu dünyasının eserlerine göndermeler ve bu eserlerden alıntılar yapmıştır.
• Beyaz Kale adlı eserinde "ayna" metaforu ön plana çıkmaktadır.
• "Bir gün bir kitap ve hayatım değişti." sözüyle meşhur olan eseri Yeni Hayat'tır.
• "İlk ve son siyasi romanım" olarak nitelendirdiği kitabı Kar'dır.
• Orhan Pamuk "Benim Adım Kırmızı" adlı eserinde minyatür sanatçılarını kaleme almıştır ve bu roman  tarihi roman olarak değerlendirilmektedir.
• Nobel konuşmasının ismi ise "Babamın Bavulu"dur.