Knut Hamsun'un Hayatı ve Eserleri

Knut Hamsun, Norveçli yazar ve 1920 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.

Doğum tarihi ve yeri: 4 Ağustos 1859, Lom Municipality, Norveç.
Ölüm tarihi ve yeri: 19 Şubat 1952, Grimstad Municipality, Norveç.

1- Knut Hamsun'un Hayatı

Köylü bir aileden gelen Hamsun, çocukluğunu ülkenin ıssız bir köşesindeki Lofoten Adalarında geçirmiş, ve hiç resmi eğitim görmemiştir. On dokuz yaşında, Norveç'in kuzeyindeki Bodo'da bir ayakkabıcının yanında çıraklık ederken yazmaya başlamıştır. Sonraki 10 yıl boyunca çeşitli işlerde çalışmış, iki kez gittiği ABD'de, Chicago'da tramvaylarda biletçilik, Kuzey Dakota'da çiftçilik yapmıştır

Yayımlanan ilk yapıtı, açlık çeken genç bir Norveçli yazarın öyküsü olan Sult isimli romanıdır. O dönemde Norveç romanına egemen olan toplumsal gerçekçilikten kesin bir kopuşu simgeleyen yapıt, yeni bakış açısı ve coşkulu şiirsel üslubuyla Avrupalı yazarları görülmemiş ölçüde etkilemiştir. Hamsun bu başarısının ardından İbsen ve Tolstoy gibi putlaştırılmış yazarları eleştirdiği bir dizi konferans vermiş ve yaşamının sonuna değin yazmayı aralıksız sürdürmüştür.

Mysterier (1892; Düğüm, 1971), Pan (1894; Keçi Ayaklı İlâh "Pan", 1940) ve Victoria (1898) adlı yapıtlarındaki toplumdan kopuk kahramanlar gibi, kendisi de yaşamı boyunca ilerlemeye karşı kayıtsız ya da eleştirel bir tutum izlemiştir. Olgunluk dönemi yapıtlarından Markens grode'de (1917; Dünya Nimeti, 1. cilt 1949, 2. cilt 1950) doğaya dönüş felsefesini dile getirmiştir. Bununla birlikte Nietzsche ve Strindberg'in etkisini taşıyan yabanıl bireysellik mesajından hiç ayrılmamıştır. Çağdaş Batı kültürüne duyduğu tepki, II. Dünya Savaşında Norveç'i işgal eden Almanları desteklemesine neden olmuştur. Savaştan sonra vatan hainliği suçuyla tutuklandıysa da ilerlemiş yaşı göz önünde tutularak hakkındaki davadan vazgeçilmiştir.

Hamsun'un Nazilerle işbirliği yapması edebiyatçı olarak kazandığı saygınlığa büyük ölçüde gölge düşürmüştür. Yine de yapıtları, ölümünden sonra eleştirmenlerce yeniden ele alınmış ve yeni çevirilerle uluslararası bir okur kitlesine ulaştırılmıştır. Usçuluğu reddetmesi ve kendiliğinden gelişen, dağınık izlenimci üslubuyla Hamsun, bütün Avrupa'da edebiyat çevrelerini etkilemiş, ustalığı Maksim Gorki, Thomas Mann ve Isaac Bashevis Singer gibi yazarlarca da kabul edilmiştir. 1920 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır.Ülkesi Norveç işgalinden önce başladığı Nazi taraftarlığını ülkesinin işgali sırasında da devam ettirmesiyle ünü ciddi şekilde lekelenmiştir. Aldığı Nobel ödülünü 1943 yılında Goebbels'e göndermiştir. Savaş sonrası hesaplaşma mahkemelerinden "akli denge" sebep gösterilerek muaf tutulmuş ancak akıl hastanesine kapatılmış, daha sonra da savaş sırasında propaganda suçu nedeniyle büyük para cezasına çarptırılmıştır. Bu süreçte başına gelenleri tek otobiyografik ve en son eseri "På gjengrodde stier" (Ot bağlamış patikalarda) kitabında anlatmıştır. Kitabın son cümlesi "Yüksek mahkeme suçlu buldu, yazarlığıma son veriyorum" şeklindedir.

19 Şubat 1952 yılında, 92 yaşında banyoda ölü bulunmuş, Cenazesi yakılmıştır.

2- Knut Hamsun'un Edebi Kişiliği

20. yüzyıl başında gelişen yeni-romantizmin edebiyattaki öncüsü olmuş, romanı aşırı bir doğalcılığa kaymaktan kurtarmıştır.

3- Knut Hamsun'un Eserleri

• Açlık
• Pan
• Göçebe
• Victoria
• Rosa
• Gizemler
• Hilâlin Altında
• Segelfoss Kenti
• Toprağın Bereketi
• Otların Bürüdüğü Patikalarda
• Sonbahar Yıldızları Altında
• Dünya Nimeti
• İstanbul'da İki İskandinav Seyyah (Hilâl'in Altında-Çev. Banu Gürsaler Syvertsen)
• Uçarı